Ugma maoy unang adlaw sa Mayo, nga gitamod isip Nasudnong Buwan sa Kabilin. Kini sumala sa Presidential Proclamation 439, s. 2003, nga gipirmahan ni kanhi presidente Gloria Macapagal Arroyo niadtong Agusto 11, 2003.

Gibuhat niya kini human nakita nga gikinahanglan ang “pag-umol sa panghunahuna sa katawhan sa pagtahod ug paghigugma sa kabilin, sa kulturanhong kasaysayan, ug sa pagtigom og pundo alang sa pagpanalipod sa mahikap ug dili mahikap nga kabiling Pilipino.”

Kini sab aron “pagmatuto sa kaamgohan sa mga Pilipino kabahin sa mga dapit sa, istruktura nga, ug talan-awong kabilin, ug sa pagdasig nga sila mosalmot sa pagtipig kanila diha sa mga kalihokan sama sa kulturanhong pasundayag” sa maong mga dapit.

Dugang pa, giduso ang proklamasyon sa Mayo isip Nasudnong Buwan sa Kabilin kay kini ang buwan diin sagad anaa ang daghang mga piyesta, pasundayag, ug uban pang kasaulogan lukop tibuok nasud.

Subay niini, sa pagpasiugda sa Ramon Aboitiz Foundation Inc., gilusad dinhi sa Sugbo niadtong 2007 ang Gabii sa Kabilin, kanus-a gikan sa alas sais sa gabii hangtud tungang gabii bukas ang ganghaan sa mga museyo ug dapit sa kabilin sa mga Siyudad sa Sugbo, Talisay, Lapulapu, ug Mandaue alang sa mga bisita.

Mahitabo ang Gabii sa Kabilin kada katapusang Biyernes sa Mayo. Sa maong gabii, makasaksi ang mga bisita og mga kulturanhong pasundayag, makakaon sa lainlaing matang sa pagkaong Pilipino, ug makasalmot sa lainlaing duwang Pilipino. Kini gawas nga makaaninaw sila sa unsay mga butang sulod sa nisalmot nga mga museyo ug mga dapit sa kabilin.

Sa usa ka tiket nga nagkantidad og P150, ang mga bisita gawasnon na nga moduaw sa bisan hain sa mga museyo ug dapit sa kabilin sakay sa giandam nga mga kasakyan, ug mosakay sa tartanilla.

Lakip sa mosalmot karong tuiga mao ang Archdiocesan Museum of Cebu, Basilica del Sto. Niño Museum, San Nicolas de Tolentino Parish Church, ug ang Archdiocesan Shrine of the Most Sacred Heart of Jesus.

Ikapasigarbo nga nagsaka ang gidaghanon sa mga bisita, ug uban niini ang kaamgohan sa kamahinungdanon sa pagtipig sa atong kabilin, niining tinuig nga lahing tulomanon sa kabilin ug kulturang Sugboanon. Ang nakanindot pa kay nagkadaghan sab ang mga bisitang kabatan-onan, nga sa ilang linghod nga mga edad nasinati nila pagbalik ang kabiling ug kulturang Sugboanon ug Pilipinhon.

Apan dili lang kay pagsalmot sa Gabii sa Kabilin ang bugtong paagi sa pagpatunhay sa kahibawo mahitungod sa kabilin ug kultura ug sa pagtipig niini. Sa ginagmay nga mga paagi mahimo sab nato kini. Pananglitan, tudloan ta ang mga bag-ong tubo o ang mga bata nga mag-ampo gyud sa dili pa mokaon agi og pasalamat sa Ginoo sa mga grasya nga nadawat. Kini nga batasan kabahin na sa atong pagka-Pilipino nga angay natong batasanon kanunay. Laing paagi mao ang pagtudlo sa mga bata nga mo-amin sa mga ginikanan o sa katiguwangan, kay kini nagpakita nga sila nagtahod kanila.

Laing mahimong buhaton mao ang pagtudlo sa mga bata kabahin sa mga duwang Pilipinhon isip kalingawan imbis magpunay nalang og atubang sa computer.  Tudloi sila sa buwan-buwan, takyan, sagudsod, bikla, karang, ug uban pang inatong duwa.

Laling sugyot mao ang pagluto sa pagkaong lumad nga Binisaya o Pilipinhon.  Imbis nga lasagna, burger, french fries, himoang naandan na nga ang andamon sa panihapon ang atong kaugalingong luto sama sa utan bisaya, adobo, ug uban pa. Matag karon ug unya pag-andam sab sa delikasiyang Pilipino sama sa budbod, biko, bibingka, binignit, linusak, ug unsa pa na diha aron masuhito sab ang mga bata,

Laing mahinungdanong paagi pagtipig sa atong kabilin mao ang pagsulti sa atong kaugalingong pinulongan. Kay kon dili nato gamiton ang atong kaugalingong sinultihan labaw na unyang dili mogamit ang nagsunod nga henerasyon ug malagmit mahiapil unya ang atong kaugalingong dila sa mga pinulongan nga nahanaw na kay wala nay nigamit. Gani, pila na man lang karon ang larino pa kaayo molitok sa Binisaya?

Bakasyon na sab, panahon nga labing gipaabot ilabi na sa mga tinun-an, kay kini ang kinasaktohang panahon aron hatagan ang kaugalingon og higayon nga makaduaw og laing lugar ug ingon man makapahuway sab. Nahimo ng tulumanon natong mga Pilipino nga mobiyahe o mobakasyon basta buwan sa Abril ug Mayo, kon kanus-a ting-init o “summer” sa atoang nasud. Haom kini kay walay klase ang sagad sa mga bata maong magkakuyog gyud ang tibuok pamilya.

Apan sa dili pa manglarga aron mobakasyon, planohon gyud nang daan asa ang padulngan o unsay adtuon. Adunay uban mangadto sa mga resort o sa mga kaligoanan, aduna say mag-trekking o mokatkat og bukid, nga gani buhaton sa uban adto sa laing mga nasud. Apan napangutana ba nato ang atong kaugalingon kon lakip ba sa plano ang paghimong mas may kapuslanan ang bakasyon? Aniay pipila ka mga kalihokan nga mahimong buhaton aron mas makahuloganon ang bakasyon:

Pagpahigayon og “Bisita Iglesia”. Kini usa ka maayong paagi aron mas maduol kita sa Simbahan ug sa atoang Ginoo. Mas maayo kon mapahon daan unsang mga balay-ampoanan o mga simbahan ang adtuon aron adto mag-ampo karong tingbakasyon. Niining paagiha, mas mapalambo pa nato ang atong pagtoo sa Ginoo ug mas makagahin pa og igong panahon alang sa paghinulsol sa mga sala.

Pag-apil sa mga boluntaryong kalihokan. Ang pagpakiglambigit sa mga kalihokang pagboluntaryo og serbisyo o pagtabang sa isigkatawo buhat nga makatabang aron kita mahimong mas maayong mga tawo ug Cristiano. Kung may kagustohan ka nga mas daghan pang makat-onan sa kinabuhi o pamuyo sa laing tawo, sakto gyud kini nga pamaagi. Mas maayo kon ang apilan nga kapunongan kadtong may kalabotan sa imong hilig nga buhaton. Mas nindot sab nga kuyog ang mga bata, aron sa linghod pa lang ang ilang salabotan og pangidaron makat-on na sila nga maghunahuna kabahin sa kahimtang ug kaayohan sa uban.

Pag-ila pagbalik sa kaugalingong kabilin ug kultura. Ang atong kabilin ug kultura nagsugid sa atong kagahapon ug magsilbing giya sa atong pakiglambigit sa usa’g usa. Kon mas nakaila kita sa atong kultura ug mga kabilin isip Sugboanon ug Pilipinhon, mas makasabot kita sa atong pagkatawo karon ug unsa nga panig-ingngan ang angay sa atong panahon. Unsaon man kini pagbuhat? Bisitaha ang mga museyo ug dapit sa kabilin karong tingbakasyon. Ampay sab kini sa mga bata kay lingaw kini alang kanila. Swerte kita dinhi sa Sugbo kay anaay daghang mga museyo ug dapit sa kabilin, sama pananglit sa Casa Gorordo Museum, Museo Parian, Archdiocesan Museum of Cebu, Museo Sugbo, ug uban pa. Tumong sab kay ang Mayo gitawag nga National Heritage Month, o Nasudnong Buwan sa Kabilin, ug matag katapusang Biyernes sa maong buwan mahitabo ang “Gabii sa Kabilin,” diin abli ang mga museyo ug dapit sa kabilin sa upat ka siyudad sa Sugbo, Talisay, Lapulapu, ug Mandaue sugod alas sais sa gabii hangtud tungang gabii, alang sa mga bisita.

Maghimo og kaugalingong inspirational blog. Ang blog maong ang modernong pamaagi sa paghimo og diary o journal sa mga panghitabo sa kinabuhi o mga lindog o panahom sa usa ka tawo nga ipagawas online o sa internet. Pagsuwat kabahin sa mga panghitabo o mga hisgotanan nga makapadasig, makalamdag, o makapalig-on sa pagtoo sa ubang mga tawo, ilabi na niadtong mga nasubo o naglibog sa ilang kinabuhi. Pinaagi unya sa imong gisuwat makatabang ka sa uban nga mohimo sab sa dalaygong buhat, mohimo og maayo, o kaha makaangkon og igong kaisog pagsagubang sa mga pagsuway sa kinabuhi.

Pagkunhod sa timbang. Mahinungdanon kaayo nga himsog ang lawas aron magpuyo og malipayong kinabuhi nga walay gimulo nga sakit. Lakip sa pagsiguro nga lagsik ug baskog ang lawas mao ang paghupot sa saktong timbang. Busa karong tingbakasyon, himoang hagit sa kaugalingon ang pagpakunhod o magpaiban og timbang. Hinumdomi lang gyud nga kini nanginahanglan og oras ug igong kalig-on nga buhaton gyud bisan unsa pay masugatang kalisdanan, kay ang bugti man unya mao ang usa ka himsog nga panglawas.

Pagtudlo sa mga bata og maayong pamatasan. Gikinihanglan sa mga bata nga makat-on unsay saktong pamatasan aron sila makakaplag og maayo sab nga mga higala nga aduna unyay nindot nga ikatudlo kanila. Kay kon dili sila kahibawo unsay saktong taras ug kinaiya, ang mahitabo unya nga walay gustong makigduwa kanila maong imbis sadya ang ilang bakasyon mag-inusara na hinoon sila. Hinumdomi lang gyud nga gawas sa pagsulti kanila, mahinungdanon kaayo ang pagtudlo kanila pinaago sa maayong ehemplo nga imong ipakita. Kay gikaingon man nga kon unsay gibuhat sa mga dagko, mao say sundon sa mga bata. (Ric John Luna, Palompon Institute of Technology)

Bakasyon na sab, panahon nga labing gipaabot ilabi na sa mga tinun-an, kay kini ang kinasaktohang panahon aron hatagan ang kaugalingon og higayon nga makaduaw og laing lugar ug ingon man makapahuway sab.

Nahimo ng tulumanon natong mga Pilipino nga mobiyahe o mobakasyon basta buwan sa Abril ug Mayo, kon kanus-a ting-init o “summer” sa atoang nasud.

Haom kini kay walay klase ang sagad sa mga bata maong magkakuyog gyud ang tibuok pamilya.

Apan sa dili pa manglarga aron mobakasyon, planohon gyud nang daan asa ang padulngan o unsay adtuon.

Adunay uban mangadto sa mga resort o sa mga kaligoanan, aduna say mag-trekking o mokatkat og bukid, nga gani buhaton sa uban adto sa laing mga nasud.

Apan napangutana ba nato ang atong kaugalingon kon lakip ba sa plano ang paghimong mas may kapuslanan ang bakasyon?

Aniay pipila ka mga kalihokan nga mahimong buhaton aron mas makahuloganon ang bakasyon:

Pagpahigayon og “Bisita Iglesia”

Kini usa ka maayong paagi aron mas maduol kita sa Simbahan ug sa atoang Ginoo.

Mas maayo kon mapahon daan unsang mga balay-ampoanan o mga simbahan ang adtuon aron adto mag-ampo karong tingbakasyon.

Niining paagiha, mas mapalambo pa nato ang atong pagtoo sa Ginoo ug mas makagahin pa og igong panahon alang sa paghinulsol sa mga sala.

Pag-apil sa mga boluntaryong kalihokan

Ang pagpakiglambigit sa mga kalihokang pagboluntaryo og serbisyo o pagtabang sa isigkatawo buhat nga makatabang aron kita mahimong mas maayong mga tawo ug Cristiano.

Kung may kagustohan ka nga mas daghan pang makat-onan sa kinabuhi o pamuyo sa laing tawo, sakto gyud kini nga pamaagi.

Mas maayo kon ang apilan nga kapunongan kadtong may kalabotan sa imong hilig nga buhaton.

Mas nindot sab nga kuyog ang mga bata, aron sa linghod pa lang ang ilang salabotan og pangidaron makat-on na sila nga maghunahuna kabahin sa kahimtang ug kaayohan sa uban.

Pag-ila pagbalik sa kaugalingong kabilin ug kultura

Ang atong kabilin ug kultura nagsugid sa atong kagahapon ug magsilbing giya sa atong pakiglambigit sa usa’g usa.

Kon mas nakaila kita sa atong kultura ug mga kabilin isip Sugboanon ug Pilipinhon, mas makasabot kita sa atong pagkatawo karon ug unsa nga panig-ingngan ang angay sa atong panahon.

Unsaon man kini pagbuhat? Bisitaha ang mga museyo ug dapit sa kabilin karong tingbakasyon. Ampay sab kini sa mga bata kay lingaw kini alang kanila.

Swerte kita dinhi sa Sugbo kay anaay daghang mga museyo ug dapit sa kabilin, sama pananglit sa Casa Gorordo Museum, Museo Parian, Archdiocesan Museum of Cebu, Museo Sugbo, ug uban pa.

Tumong sab kay ang Mayo gitawag nga National Heritage Month, o Nasudnong Buwan sa Kabilin, ug matag katapusang Biyernes sa maong buwan mahitabo ang “Gabii sa Kabilin,” diin abli ang mga museyo ug dapit sa kabilin sa upat ka siyudad sa Sugbo, Talisay, Lapulapu, ug Mandaue sugod alas sais sa gabii hangtud tungang gabii, alang sa mga bisita.

Maghimo og kaugalingong inspirational blog

Ang blog maong ang modernong pamaagi sa paghimo og diary o journal sa mga panghitabo sa kinabuhi o mga lindog o panahom sa usa ka tawo nga ipagawas online o sa internet.

Pagsuwat kabahin sa mga panghitabo o mga hisgotanan nga makapadasig, makalamdag, o makapalig-on sa pagtoo sa ubang mga tawo, ilabi na niadtong mga nasubo o naglibog sa ilang kinabuhi.

Pinaagi unya sa imong gisuwat makatabang ka sa uban nga mohimo sab sa dalaygong buhat, mohimo og maayo, o kaha makaangkon og igong kaisog pagsagubang sa mga pagsuway sa kinabuhi.

Pagkunhod sa timbang

Mahinungdanon kaayo nga himsog ang lawas aron magpuyo og malipayong kinabuhi nga walay gimulo nga sakit.

Lakip sa pagsiguro nga lagsik ug baskog ang lawas mao ang paghupot sa saktong timbang. Busa karong tingbakasyon, himoang hagit sa kaugalingon ang pagpakunhod o magpaiban og timbang.

Hinumdomi lang gyud nga kini nanginahanglan og oras ug igong kalig-on nga buhaton gyud bisan unsa pay masugatang kalisdanan, kay ang bugti man unya mao ang usa ka himsog nga panglawas.

Pagtudlo sa mga bata og maayong pamatasan

Gikinihanglan sa mga bata nga makat-on unsay saktong pamatasan aron sila makakaplag og maayo sab nga mga higala nga aduna unyay nindot nga ikatudlo kanila.

Kay kon dili sila kahibawo unsay saktong taras ug kinaiya, ang mahitabo unya nga walay gustong makigduwa kanila maong imbis sadya ang ilang bakasyon mag-inusara na hinoon sila.

Hinumdomi lang gyud nga gawas sa pagsulti kanila, mahinungdanon kaayo ang pagtudlo kanila pinaago sa maayong ehemplo nga imong ipakita.

Kay gikaingon man nga kon unsay gibuhat sa mga dagko, mao say sundon sa mga bata.

Nine Cebuano youths are going to Europe on April 21 to May 13 as this year’s delegates to the 5th Young Minds on eXplore (YMX5), an exchange program that aims to provide an avenue for them to better understand European culture and their own.

The three-week youth exchange and immersion program in the Netherlands and in Belgium is also intended to promote knowledge sharing, cross-cultural understanding, people-to-people connection, and development service, and likewise aims to nurture a deeper sense of nationalism among participants.

The nine participants are Ramon Aboitiz Foundation Inc. (RAFI) Young Minds Academy alumni and members of Club Mega. They are Pamela Jude M. Gonzales, Lorraine Mitzi Ambrad, Michaela Jaycel L. Dolores, Lord Anjelo T. Guia, John Nicko Macapaz Coyoca, Glenna Lyrad Quilat, Carmel Amigable, Arianwen Rollan, and Adam Mahkail Dicdican. They would be accompanied by Central Visayas Network of NGOs’ (CENVISNET) Marlon Perilla and RAFI’s Jenny Lea Tan as adult leaders.

To prepare the delegates for their trip, they underwent a series of team-building and learning sessions, which include familiarization about the Netherlands, Belgium, and Philippine governance; understanding European and Filipino cultures; on basic facilitation skills; and on project development.

They were also further exposed to local organizations, programs and projects, which provided deeper understanding of the local community situation, especially on issues and concerns as well as good to best practices.

To help them raise their counterpart contributions, the delegates initiated resource mobilization projects, particularly fund-raising initiatives like a garage sale at the St. Joseph Parish in Mabolo, Cebu City. They likewise sold online YMX5 journals, shirts, and RTWs that were “selling like hot cakes”.

YMX5 was launched last February by RAFI-Eduardo Aboitiz Development Studies Center and CENVISNET, in cooperation with the Vriendschapsband Haarlemmermeer Cebu from the City of Haarlemmermeer, Netherlands; the City of Kortrijk, Belgium; and the City of Cebu, Philippines; with the support of the UnionBank of the Philippines.

Gisimba ang Sto. Nino bisan haing dapit sa nasud. Ang imahen sa Balaang Bata giyukboan ug gitahod isip dagway sa Batang Hesus.

Usa sa mga dapit diin anaa ang imahen sa Sto. Niño ug gihalaran mao ang Daram, usa ka isla sa Eastern Samar. Apan dili simbahan ang nahimutangan sa maong imahen o kaha kapilya kundili usa ka bato tunga-tunga sa dagat.

Ang mga mananagat sa maong lugar, sa dili pa sila molahos og adto sa lawod aron sa pagpangisda, mohapit gyud sa bato, nga nahimutang mga 100 metros gikan sa pantalan, ug mobilin og kwarta isip halad sa pagtuo nga kini mobalik ra man sab kanila pinaagi sa maayong kuha.

Giingon nga mismong ang simbahan maoy nagbutang sa imahen sa Sto. Niño aron pagbaylo sa pagtahod sa mga tawo gikan sa bato adto na sa Sto. Niño. Ang mosunod maoy sugilanon kabahin sa bato, nga napasa-pasa gikan sa kakaraanan ngadto sa atong panahon.

Matod pa sa mga katiguwangan sa Daram, sa sinugdanan ang bato usa ka dakong barko nga naglawig ug nihunong sa may isla.

Giingong ang barko adunay daghan kaayong mga tawo nga naglipaylipay sulod sa barko. Samtang sila nagsadya, aduna say iring ug iro nga nagginukoray.

Wala nakabantay ang mga tawo sa barko nga naglain diay ang panahon niadtong higayona.  Samtang nagginukoray ang iring ug ang iro, giingong gilipakan ang tibuok barko ug nahimong dakong bato.

Dugang pa nila, pagkahuman sa panghitabo, adunay dako nga bitin nga nakita nga nagbantay sa bato.

Sa ngadto-ngadto, ang mga mananagat mohapit sa bato, nga nahimo nang daw ampoanan alang sa luwas nga pagpangisda, hinungdan nga gibutangan sa simbahan og imahen sa Sto. Niño.

Ang kwarta nga halad sa mga mangingisda nga matigom adto mopaingon sa simbahan.

Karon, ang mga taga-Daram mismo maoy nag-atiman sa kalimpyo ug kahapsay sa bato, nga tuyong adtuon sa mga dayo ug turista aron adto maligo.

Dili kuyaw sawom-sawoman ang bato kay diretso lawom ug walay laing mga bato sa duol.

Daghang mga sugilanon sa pag-antos, kakugi, ug kalamposan karong mga panahona, kay tingpaso na man sa mga tinun-ang nakatapos na sa ilang kurso sa kolehiyo.

Ang ilang kaagi mga bulawanong istorya nga kakuhaan nato og pagtulon-an—nga dili babag ang kalisod sa pagkab-ot sa gimithing kalamposan.

Sama pananglit sa security guard nga si Erwin Macua, nga nakahuman sa kursong General Education (ug cum laude pa gyud) sa Saint Theresa’s College, ang mismong tunghaan nga iyang gibantayan.

Motrabaho siya alas 7 sa gabii hangtud sa alas 7 sa buntag, ug moeskuyla alas 7:30 sa buntag hangtud sa alas 4 sa hapon. Sa tanto niyang bantay sa gate sa maong eskuylahan nakabati siya’g kaikag nga sa umaabot magtudlo sab og mga tinun-an sama sa iyang mahimamat kada-adlaw.

Dihay mga higayon nga kaundangon na siya, ilabi na wala na siyay panahon sa iyang pamilya, apan nipadayon lang gyud siya. Ug inabagan sa eskuylahan nga nihimo kaniyang eskolar aron gamay nalay iyang bayran, nipaso si Nacua isip usa sa mga tinun-ang nakahuman sa ilang mga kurso niadtong Marso 24.

Pulong pa niya, dili siya makatuo ug daw dili tinuod nga sa kataposan nagbunga ra ang iyang pag-antos.

Laing sugilanon mao ang kang Meriam Libongcogon nga nakahuman sa Philippine Military Academy niadtong Marso 12. Nagtubo sila sa kalisod sa lungsod sa Balamban. Gani, natural nalang kanila nga kamote o kaha saging ra maoy pagkaon.

Sa iyang linghod nga edad nga nueve anyos nagsugod na sab siya og panarbaho aron lang makatabang sa pamilya. Manghakot og bas, manguha og lubi, mangahoy, siya anad na sa pagsugakod sa kalisdanan.

Human sa high school, nagpabuwan siya sa Siyudad sa Sugbo sa pamasin nga makaeskuyla og kolehiyo, apan wala kini nahitabo kay dili makaya sa iyang oras.

Apan nipahiyom ang Diyos kaniya kay nakasugat siya og usa ka tawo nga maoy nagsulti kaniya nga mosuway pagsulod sa PMA, nga anaa mahimutang sa Siyudad sa Baguio. Nitrabaho siya isip katabang sa maong tawo, kansang anak nagtudlo sa PMA, samtang nagpaabot sa sangpotan sa iyang pagduso sa iyang aplikasyon.

Karon, si Libongcogon anaa na nadestino sa Philippine Navy isip junior commissioned officer. Pulong niya, imbis nga gitan-aw niyang babag sa kinabuhi ang ilang kapobrehon, gihimo kini niyang hinungdan aron siya maningkamot sa kutob sa iyang mahimo.

Laing nakahuman sa pagtuon bisan pa sa kalisod mao si Jaykummer “Dodoy” Teberio, nga nahimong ilado sa mga tawo tungod sa iyang kasadya ug pagkamalipayon sa iyang pagbaligya og tubig sa mga drayber ug mga pasahero sa may Mabolo, Siyudad sa Sugbo.

Siya namaligya og tubig sukad 12 anyos aron pag-abag sa iyang mga ginikanan sa ilang galastohan sa balay ug sa eskuylahan. Wala niya tagda ang mga bugal-bugal ug panghimaraot nga nadawat kay pursigido siya sa iyang pagtuon.

Niadtong Marso 15, nahuman ni Dodoy ang Bachelor of Science in Secondary Education. Nahimo kini ni Dodoy tungod kay sa iyang kinabuhi ang kanunay niyang gihunahuna mao nga makigbisog gyud, dili magpapildi sa mga pagsuway.

Laing may maanindto nga sugilanon mao si Christian Jeanoe Losa, nga nakahuman sa kursong Bachelor of Science in Hotel and Restaurant Management. Sa iyang pag-eskuyla sa Jose Rizal University, siya kanunay nangutang aron lang gyud maka-eskuyla. Dinha ganiy mga higayon nga dili siya makaapil sa test kay wala gyud siyay ikabayad.

Pulong niya, bisan pa uwaw ang mangutang, gibuhat kini niya kay lagi gusto gyud siyang makahuman sap ag-eskuyla, ug nga walay padulngan ang iyang kinabuhi kung magpasulabi kaniya ang kahadlok ug ang pagkauwaw.

Bisan diin sab siya maabot sa iyang pagpaninda, uwan ug init giagwanta, aron lang gyud adunay kwarta nga magamit sa pag-eskuyla.

Pulong pa ni Christian, “Sana kahit pano mainspired ko kayo na kahit may kulang man sa pamilya niyo, tuloy niyo lang! Kase ikaw at ikaw pa din ang gagawa ng kinabukasan mo. Kaya sa mga studyante dyan na nangangarap at may plano sa buhay, walang susuko dahil madaming paraan (Unta sa bisan sa niining paagi nadasig ko kamo nga bisan may kuwang man sa imong pamilya padayon lang gyud! Kay ikaw ra maoy momugna sa imong ugma. Maong sa mga estudyante diha nga nangandoy ug may plano sa kinabuhi, dili gyud motahan kay daghan pang mga paagi)!”

Ang mga kaagi ni Macua, Libongcogon, Teberio, ug Losa nagpatuod lang gyud nga kung molihok ang tawo ang Ginoo anaa ug andam og tagana sa pagtabang kaniya.